Het fenomeen online seksueel geweld
Uit dit rapport van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) blijkt dat online seksueel geweld op verschillende manieren wordt geregistreerd. Dit maakt het lastig om de omvang en ontwikkeling in kaart te brengen. Daarnaast bestaat er een grote mate van versnippering in de aanpak van betrokken partijen en is er nog weinig bekend over effectieve interventies.
Om meer inzicht te krijgen in de verschillende verschijningsvormen, de omvang en ontwikkeling van online seksueel geweld, de daders en slachtoffers, en het beleid om online seksueel geweld tegen te gaan, voerde het NSCR, in opdracht van de ministeries van VWS en JenV, een studie uit. Deze bestond uit een systematische review van (inter)nationale wetenschappelijke en zogenaamde grijze literatuur, aangevuld met interviews met stakeholders (zoals hulpverlening, handhaving en kenniscentra), onderzoekers en experts uit verschillende disciplines.
De meest beschreven gedragingen die onder online seksueel geweld vallen zijn ongewenste sexting, wraakporno, sextortion en grooming. De verwevenheid van de online en offline wereld maakt het echter niet altijd mogelijk een strikt onderscheid te maken tussen verschillende vormen van online en offline seksueel geweld.
Aanbevelingen
De belangrijkste aanbevelingen uit het rapport zijn:
- Begripsafbakening. De grenzen tussen de verschillende gedragingen die onder online seksueel geweld vallen zijn onduidelijk. Binnen onderzoek, juridisch beleid, wetshandhaving en de media moet overeenkomst worden gevonden in de begripsbepaling en -afbakening.
- Verbeteren registratie. Het wordt aanbevolen om gestandaardiseerde en gevalideerde vragenlijsten te ontwikkelen. In de registraties bij o.a. meldpunt Helpwanted.nl, politie en het OM moet een eenduidige indeling van de verschillende vormen van online seksueel geweld worden gehanteerd.
- Systematisch onderzoek. Er moet meer systematisch onderzoek worden gedaan onder daders en slachtoffers, om beter zicht te krijgen op wie dader en wie slachtoffer wordt van de verschillende vormen van online seksueel geweld.
- Multidisciplinaire samenwerking. Bij het ontwerpen van beleid is een multidisciplinaire samenwerking tussen vertegenwoordigers van alle betrokken partijen gewenst. Doel is de totstandkoming van een integrale aanpak van online seksueel geweld waarbij preventie, educatie, criminalisering en interventie worden gecombineerd.
- Effectevaluaties. De evaluatie van bestaande interventies is nodig om te onderzoeken in hoeverre het beoogde effect van de interventie wordt bereikt en of er geen ongewenste bijeffecten optreden.
Marleen Gorissen, Jemmaa el Akehal, Prof. dr. Frank Weerman, Dr. Steve van de Weijer; NSCR, Amsterdam 2020.