Juridische middelen die huwelijkse gevangenschap kunnen voorkomen of oplossen
Factsheet van Universiteit Maastricht en Atria met instrumenten ter preventie en aanpak.
Factsheet Juridische middelen die huwelijkse gevangenschap kunnen voorkomen of oplossen. (2018). Maastricht: Universiteit Maastricht / Amsterdam: Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.
Huwelijkse gevangenschap is te onderscheiden in twee vormen. In de eerste vorm zit iemand tegen haar/zijn wil vast in een formeel ‘religieus’ huwelijk; in de tweede vorm zit iemand gevangen in een informeel of niet rechtsgeldig religieus huwelijk.
In Nederland bestaan al verschillende instrumenten en middelen die ingezet kunnen worden om huwelijkse gevangenschap te voorkomen:
- informatie en voorlichting
- overeenkomst met afspraken over de (religieuze) echtscheiding
- vordering tot medewerking als nevenvoorziening in burgerlijke echtscheidingsprocedure.
Nieuwe preventieve instrumenten
In het buitenlands recht wordt een aantal juridische middelen gebruikt om huwelijkse gevangenschap te voorkomen, die ook voor de Nederlandse situatie ontwikkeld kunnen worden:
- Standaardclausule in de burgerlijke huwelijksakte.
- Huwelijkstoolkit.
- Aanvullende burgerlijke wetgeving.
Juridische instrumenten ter oplossing
Wanneer een situatie van huwelijkse gevangenschap al een feit is, bestaan er diverse juridische instrumenten in het Nederlandse recht waarop een slachtoffer een beroep kan doen:
- Vordering uit onrechtmatige daad.
- Vordering tot nakoming overeenkomst.
- Strafrechtelijke vervolging.
- Voorlopig getuigenverhoor.