Onderzoek houdbaarheid medisch beroepsgeheim bij kindermishandeling
Hoelang moet of mag een arts blijven zwijgen bij een vermoeden van kindermishandeling? Mirjam Sombroek-van Doorm onderzocht hoe houdbaar het beroepsgeheim van de arts is. Vandaag verdedigt ze haar proefschrift aan de Universiteit Leiden.
Zwijgen of spreken, dat blijkt niet alleen voor de arts, maar ook voor de politiek en de wetgever een lastig onderwerp. De toenemende wens van de politiek om het accent meer op 'spreken' te leggen, botst al gauw het medisch beroepsgeheim. "Vandaar dat ik heb onderzocht hoe we die uiteenlopende belangen die zwijgen en spreken dienen, met elkaar zouden kunnen verzoenen en ook juridisch zouden kunnen vormgeven", aldus Sombroek-van Doorm.
Drie situaties
In haar onderzoek onderscheidt zij drie situaties. De eerste is die waarin de arts zelf signalen heeft van kindermishandeling. Daarvoor bestaat al een stappenplan. Het probleem zit dan ook in de twee andere scenario's: als de arts aan een andere instantie dan Veilig Thuis een vermoeden wil melden, bijvoorbeeld aan de Raad voor de Kinderbescherming omdat er met een spoedeisende maatregel moet worden ingegrepen; en wanneer bijvoorbeeld de Raad voor de Kinderbescherming of Veilig Thuis bij de arts navraag doet naar aanleiding van een door hen ingesteld onderzoek.
Zorgplicht
Sombroek-van Doorm: "In die situaties is het helemaal niet duidelijk waaraan de arts zijn afweging om al dan niet informatie te verstrekken, moet toetsen. En dus is het ook niet duidelijk of hij moet zwijgen of spreken. Dat is geen goede zaak." Volgens de onderzoekster kan de zorgplicht als oplossing kan worden gezien voor de knelpunten rondom het medisch beroepsgeheim.
Stappenplan
Ze stelde een stappenplan op voor gevallen waarin een arts wordt gevraagd gegevens te verstrekken bij een onderzoek naar kindermishandeling. "Ik hoop dan ook dat die conclusies en aanbevelingen worden overgenomen in de beroepscode voor artsen, de KNMG-meldcode. Kindermishandeling wordt immers niet bestreden door het accent op zwijgen te leggen, maar veeleer door goede zorg te verlenen aan kind en gezin. En ten slotte, mijn bevindingen over kindermishandeling zijn denk ik bijna een-op-een ook van toepassing op een ander maatschappelijk vraagstuk van de laatste tijd: mishandeling van oude mensen."