Verplichte screening leidt tot onterechte verdenkingen kindermishandeling

De vragenlijsten die artsen sinds 2011 verplicht moeten invullen om kindermishandeling aan het licht te brengen, sorteren niet het gewenste effect. Volgens arts-onderzoeker Maartje Schouten leiden de lijsten in ruim negen op de tien gevallen tot onterechte verdenkingen.

Proefschrift

Dat schrijft de Volkskrant op basis van het proefschrift waarop Schouten deze week promoveert aan het UMC Utrecht. Bovendien worden volgens haar niet alle mishandelde kinderen door het gebruik van de vragenlijsten opgespoord.

In het proefschrift staat de CHAIN-EL studie centraal, waarbij de waarde van generieke screening op kindermishandeling op huisartsenposten bepaald is. Sinds 2011 screenen alle eerstehulpafdelingen en huisartsenposten standaard op kindermishandeling. Artsen gebruiken daarvoor een korte vragenlijst. Als een van de vragen met een alarmerend ja of nee wordt beantwoord, volgt nader onderzoek.

Positief en negatief

Schouten deed onderzoek naar ruim vijfduizend kinderen die in een jaar tijd op vijf Utrechtse huisartsenposten kwamen. Ze telde hoeveel kinderen positief en negatief scoorden op de vragenlijst en bekeek van welke kinderen er in de tien maanden erna bij Veilig Thuis (de advies- en meldpunten kindermishandeling) melding is gedaan.

Op elke 100 verdenkingen waren er 92 onterecht, zo meldt de Volkrant naar aanleiding van het onderzoek. Bij 1 op de 100 kinderen gaf de screening aan dat er niets aan de hand was terwijl later toch een melding volgde. Utrechts onderzoek maakte eerder al duidelijk dat de vragenlijsten ook op de afdelingen spoedeisende eerste hulp vaak tot onterechte verdenkingen leiden (97 op de 100).

Alternatief

De vragenlijsten werden in het leven geroepen door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Die laat aan de Volkskrant weten dat de screening ondanks de uitkomsten van het onderzoek blijft zoals die is. "Het alternatief is dat we nog meer mishandelde kinderen missen", zegt een inspecteur.

Nederland is het enige land ter wereld waar een screening op kindermishandeling verplicht is.